Bazı Körlüklerin Tedavisinde Biyomateryel Dönemi

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları ABD

“Retina-Vitreus Hastalıkları” ve “Yapay Görme” Birimleri Başkanı

Avrupa Göz Üst İhtisas Okulu (ESASO) Türkiye Direktörü

Günümüzde, çeşitli nedenlere bağlı yaklaşık 45 milyon görme engelli vardır. Belirli bir görmesi olanlara görsel rehabilitasyon uygulanmakta; görmesi ışık hissine kadar düşmüş olanlarda çeşitli biyonik göz ( yapay görme) çalışmaları yapılmakta; sonradan her iki gözü tamamen kör olmuş olanlarda ise, beyindeki görme merkezine mikroçip yerleştirme araştırmaları yürütülmektedir              (Second Sight -ORION projesi).

Oftalmolojide bazı hastalıklar retinanın dış tabakalarında dejenerasyona  neden olmakta (retinitis pigmentosa=tavuk karası, coğrafik atrofi=kuru tip maküla dejenerasyonu), retinanın iç tabakasındaki hücreler ( ganglion hücreleri, bipolar hücreler) ise bir miktar sağlam kalabilmektedir. Bu gibi durumlarda, retinanın altına veya retinanın üstüne mikroelektrot dizinlerinin yerleştirilmesi şeklinde değişik biyonik göz çalışmaları yürütülmektedir. Bunlardan, şu anda dünyada tek FDA ve EU onayı olan ve ticari kullanıma sunulmuş bulunan Argus II epiretinal protez sistemidir (Second Sight, USA). Bu ürün, TC Sağlık Bakanlığı tarafından da Ulusal Bilgi Bankasına dahil edilmiştir.

Tüm Dünyada 1.2 milyon, Türkiye’ de ise 20-25 bin retinitis pigmentosa hastası bulunmaktadır.Bu hastalık genetik temelli olup, görme alanında tedrici daralma oluşturarak,  optik sinir atrofisi ile, üretken yaşlarda tam körlüğe yol açmaktadır. Bunun tedavisi için; gen tedavisi, kök hücre gibi yöntemler denense de, şu anda kesin bir tedavisi yoktur.Tüm dünyada, kliniğimiz de dahil, akredite edilmiş belirli merkezlerde  şu ana kadar 210 hastaya biyonik göz takılmış olup, belirli bir fayda sağlanabilmektedir. Bununla ilgili 10 yıllık olumlu klinik çalışma sonuçları mevcuttur. Kliniğimizde de 2015 ve 2016 yıllarında, görmeleri ışık hissi derecesine kadar azalmış olan iki retinitis pigmentosa hastasına, Dünya’da ilk defa tanımladığımız bir yöntemle(Endoscope –assisted and controlled Argus II epiretinal prosthesis implantation) biyonik göz takılmış olup, belirli bir oranda faydalı yapay görme sağlanmıştır.